Αντιγράφουμε από το ρεπορτάζ της Καθημερινής

Η τελευταία του κατοικία βρίσκεται στη Σάντα Κρότσε της Φλωρεντίας, πλάι στον Δάντη και τον Μικελάντζελο. Στο μνημόσυνο που πραγματοποιήθηκε στη γενέτειρά του, τη Ζάκυνθο, δύο μήνες μετά τον θάνατό του, εκφώνησε επικήδειο ο Διονύσιος Σολωμός. Αλλά και όσο ζούσε, ο ποιητής Ούγκο Φόσκολο (1778-1827) ενσάρκωνε έναν συγκερασμό των πολιτισμών της Ιταλίας και της Ελλάδας. Το επιβεβαιώνει με έναν τρόπο και ο Φίλιππος Συνετός, πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Ζακύνθου «Ούγος Φώσκολος», ο οποίος θυμάται: «από τα παιδικά μας χρόνια, όλοι εμείς στη Ζάκυνθο, μαθαίναμε για τους λόγιους του νησιού. Οι δάσκαλοί μας έλεγαν ότι η Ζάκυνθος είναι η πατρίδα των ποιητών, αναφερόμενοι στον Σολωμό, τον Κάλβο, αλλά και στον Νικόλαο-Ούγο Φώσκολο, ο οποίος ήταν ο μόνος που έγραψε στα ιταλικά. Είχε ιταλική καταγωγή από τον πατέρα του και έλαβε ιταλική εκπαίδευση, αν και βαθιά μέσα του ήταν Ελληνας».

Η Ελλάδα πάντως δεν ενδιαφερόταν ανέκαθεν για την έστω κατά το ήμισυ διεκδίκηση του ποιητή. Ή, δεν είχε τη σχετική δυνατότητα. Οταν το 1871, λέει ο Φίλιππος Συνετός, οι Ιταλοί απαίτησαν και πήραν τη σορό του Ούγου Φώσκολου από το Λονδίνο όπου είχε ταφεί, οι Ζακυνθινοί ζήτησαν από την ελληνική κυβέρνηση να πράξει κάτι ανάλογο, χωρίς αποτέλεσμα. Το 1886, με πρωτοβουλία των τοπικών αρχών, αγοράστηκε το σπίτι του ποιητή και εγκαταστάθηκε εκεί η «Φωσκολιανή» βιβλιοθήκη. Το 1927, εκατό χρόνια μετά τον θάνατό του, διοργανώθηκαν λαμπρές γιορτές στη Ζάκυνθο, ενώ οι διανοούμενοι της Αθήνας τότε άρχισαν να αναγνωρίζουν την αγάπη του Φώσκολου για την Ελλάδα και την ευρωπαϊκή ακτινοβολία του. Το 1953 το σπίτι του καταστράφηκε από σεισμό, το 1970 τοποθετήθηκε στο σημείο ένα γλυπτό του Ιωάννη Βιτσάρη, ενώ το 2009 δημιουργήθηκε ο σύλλογος «Ούγος Φώσκολος», με στόχο να ανεγερθεί το οίκημα από την αρχή, σαν μουσειακός χώρος. Τελικά, το σπίτι ολοκληρώθηκε το 2015, σε μελέτη ανακατασκευής του αρχιτέκτονα Διονύση Ζήβα, και το ερχόμενο Σάββατο στις 7 μ.μ., στην Παλαιά Βουλή, θα παρουσιαστούν οι μουσειακές συλλογές του, που επιμελήθηκε ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ζακύνθου. «Θέλουμε να προσφέρουμε το σπίτι και το περιεχόμενό του στην ελληνική κοινωνία, σαν μια απόδειξη ότι οι Ζακυνθινοί εργάζονται για την παράδοσή τους και μνημονεύουν τις μεγάλες μορφές του τόπου τους», λέει ο Φίλιππος Συνετός. Οπως εξηγεί, το Μουσείο του Ούγου Φώσκολου θα είναι πλήρως έτοιμο ιδανικά το Πάσχα, με τη βοήθεια του δήμου και της περιφέρειας, η οποία το χρηματοδότησε με ευρωπαϊκούς πόρους. Μένει να καλυφθούν κάποια κενά στο ανθρώπινο δυναμικό, καθώς το μουσείο είναι σήμερα επισκέψιμο μόνο με ραντεβού.